วันจันทร์ที่ 17 มิถุนายน พ.ศ. 2562

แผนการพัฒนาอย่างยั่งยืนของเมียนมา โดย นายคำนวร เขื่อนทา*


                   สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมาหรือเมียนมา มีเนื้อที่ประมาณ 676,578 ตารางกิโลเมตร (สำนักงาน กสทช., ม.ป.ป.) ประกอบไปด้วย 7 รัฐ และ 7 ภูมิภาค เมียนมามีประชากรทั้งสิ้นประมาณ 54,185,760 คน จากการจัดทำสำมะโนประชากรปี 2014 สัดส่วนของประชาร้อยละ 70 อาศัยอยู่ในชนบท (Ministry of Labour, Immigration and Population, เข้าถึงข้อมูล ณ วันที่ 2 มิ.ย. 62; UNFPA, 2017) ภายใต้เงื่อนไขทางประวัติศาสตร์ของประเทศเมียนมา ความหลากหลายทางชาติพันธุ์ และการเข้าถึงการพัฒนาเมียนมายังคงเผชิญความขัดแย้งภายในประเทศ ซึ่งส่งผลกระทบโดยตรงต่อการพัฒนาของเมียนมา บทความชิ้นนี้ต้องการนำเสนอภาพรวมของแผนการพัฒนาอย่างยั่งยืนของเมียนมา (Myanmar Sustainable Development Plan 2014 – 2030: MSDP) ซึ่งเป็นแผนแม่บทในการพัฒนาและมุ่งแก้ปัญหาความขัดแย้งที่เกิดขึ้น

                   ที่ปรึกษาแห่งรัฐ นางออง ซาน ซู จี อธิบายถึงวัตถุประสงค์ของ MSDP ว่า
                   แผนการพัฒนาอย่างยั่งยืนของเมียน เป็นการแสดงออกซึ่งวิสัยทัศน์ของการพัฒนาของประเทศเรา เป็นวิสัยทัศน์ที่จะแสวงหาความสอดคล้องกับแนวทางการพัฒนาอย่างยั่งยืนในระดับโลก ในปัจจุบันนี้เมียนมามีแผนการพัฒนาในระดับภาพส่วน กระทรวงและภาคมากมาย หากแต่การพัฒนาที่แท้จริงจะเกิดขึ้นได้หากแผนเหล่านั้นดำเนินไปภายใต้ร่มของยุทธศาสตร์ระดับชาติเท่านั้น” (MOPF, 2018: p. iii)

                   แผนการดังกล่าวประกาศใช้เมื่อ ปี ค.ศ. 2018 โดยมุ่งหวังให้เป็นพิมพ์เขียวของการพัฒนาประเทศ ภายใต้การกำหนดวิสัยทัศน์ที่เน้นกรอบการพัฒนาทางเศรษฐกิจ ซึ่งมีประชาชนเป็นศูนย์กลาง ผ่านการกำหนดกรอบการพัฒนาทางเศรษฐกิจที่จะสนับสนุนการสร้างความปรองดองในชาติ และเกลี่ยกระจายทรัพยากรธรรมชาติให้ภาคและรัฐต่าง ๆ อย่างยั่งยืน MSDP ได้กำหนดแผนปฏิบัติการ (Action Plan) ในสามเสา คือ 1) สันติภาพและความมั่นคง 2) ความมั่งคั่งและการเป็นหุ้นส่วน 3) ประชากรและโลก เพื่อบรรลุเป้าหมายการพัฒนา 5 เป้าหมาย ได้แก่
                   1) การสร้างสันติภาพ ความสามัคคีปรองดอง และหลักธรรมาภิบาลที่ดี
                    2) ความมั่นคงทางเศรษฐกิจและการสร้างความเข็มแข็งให้การบริหารจัดการเศรษฐกิจมหภาค
                    3) การสร้างอาชีพและการเจริญเติบโตโดยมีภาคเอกชนเป็นแกนหลัก (Private Sector-led Growth)
                    4) การพัฒนาสังคมและทรัพยากรมนุษย์ให้สอดคล้องกับศตวรรษที่ 21
                   5) ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเพื่อความมั่นคงของรัฐ

                การประกาศใช้ MSDP แสดงให้เห็นถึงความพยายามของรัฐบาลเมียนมาในการสร้างมาตรฐาน (Standardization) และกำหนดความสำคัญความสำคัญ (Priority) ของของโครงการและแนวทางการพัฒนา ให้เป็นไปในทิศทางเดียวกัน เพื่อให้การดำเนิการบรรลุเป้าหมาย ได้มีการกำหนดกลไกหน่วยงานการดำเนินการตามแผน MSDP หรือ MSDP Implementation Unit (MSDP-IU) ซึ่งประกอบไปด้วยชุดคณะกรรมาธิการย่อย เช่น National Economic Coordination Committee (NECC) เป็นต้น ที่จะเข้ามากลั่นกรองโครงการที่ถูกเสนอโดยองคาพยพต่าง ๆ ของเมียนมา โดยมีกระทรวงการวางแผนและการคลัง (Ministry of Planning and Finance) เป็นเจ้าภาพ

                   กลไกดังกล่าวจะทำหน้าที่วางแผนงบประมาณในการดำเนินการตาม MSDP เพื่อให้มั่นใจว่างบประมาณที่ได้รับทั้งจากแหล่งงบประมาณภายในประเทศและต่างประเทศ ทั้งจากภาครัฐและเอกชนนั้น ถูกใช้ในโครงการตามลำดับความสำคัญ และเชื่อมโยงกับแผนปฏิบัติการของ MSDP  โดย MSDP-IU ได้พัฒนากลไกสำคัญอีกอย่างหนึ่ง คือ Project Bank ซึ่งจะเป็นคลังข้อมูลสำหรับรวบรวมโครงการที่เสนอขึ้นมา เพื่อส่งต่อไปยังแหล่งงบประมาณที่เกี่ยวข้อง (MOPF, 2018)

         กระบวนการดังกล่าวเริ่มต้นจากการที่แต่ละกระทรวงเสนอโครงการเข้ามายัง MoPF และ NECC หลังจากนั้น MoPF และ NECC จะทำหน้าที่กลั่นกรองและจัดทำแผนทางธุรกิจ (Business Case) และจัดลำดับความสำคัญก่อนส่งข้อมูลไปยัง Project Bank[1] เพื่อพิจารณาว่าแหล่งของงบประมาณที่เหมาะสม ได้แก่ การใช้งบประมาณผ่านกระบวนการทางงบประมาณตามปกติ การใช้งบประมาณผ่านช่องทางหน่วยงานความร่วมมือการช่วยเหลือเพื่อการพัฒนา (Development Assistance Coordination Unit: DACU)[2] หรือช่องทางการร่วมลงทุนภาครัฐและเอกชน (Public Private Partnership: PPP)  (Myanmar Development Institute, 2019)  มาตรการเหล่านี้จะช่วยทำให้โครงการที่เสนอเข้ามาได้รับการกลั่นกรอง วิเคราะห์ความเชื่อมโยงกับแผนปฏิบัติการของ MSDP และความเหมาะสมกับลำดับความสำคัญในแต่ละพื้นที่ ตลอดจนความเหมาะสมในเชิงแหล่งงบประมาณกับลักษณะโครงการ จากรายงานของ World Bank (2018) วิเคราะห์ว่าการประกาศใช้แผนดังกล่าวสามารถทำให้เกิด “ความแน่นอนในเชิงนโยบาย (Policy Certainty)” และทำให้เกิดความชัดเจนของประเทศเชิงนโยบายที่เมียนมาต้องการปฏิรูปให้เป็นไปในทิศทางเดียวกัน การประกาศใช้แผนดังกล่าวจัดว่าเป็นย่างก้าวที่มีความสำคัญของเมียนมา

                   ประเด็นที่น่าสนใจ คือ กระบวนการภายใต้ MSDP นั้นได้รับการออกแบบมาตั้งแต่ขั้นตอนการกลั่นกรองโครงการไปจนถึงขั้นตอนงบประมาณ และออกแบบมาโดยตระหนักถึงบทบาทของภาคเอกชนในเข้ามามีส่วนในการพัฒนาและสร้างการเจริญเติบโตของประเทศเมียนมาด้วย ซึ่งจุดนี้น่าจะมีส่วนในการขับเคลื่อน MSDP ให้เกิดผลลัพท์ได้ในความเป็นจริง

                   นอกจากนี้ การเปิดกว้างของรัฐบาลเมียนมาให้ภาคเอกชนเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนา ย่อมเป็นโอกาสของนักลงทุนไทยในการเข้าไปลงทุนในเมียนมามากขึ้น โดยพิจารณาโครงการและมิติ ที่รัฐบาลเมียนมาให้ความสำคัญเป็นอันดับแรก เช่น การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน การพัฒนาแหล่งพลังงานเชื้อเพลิง และน้ำมัน การพัฒนาสินค้าเกษตร เป็นต้น ซึ่งอันที่จริงนักลงทุนไทยก็เข้าไปลงทุนในเมียนมาเป็นอันดับที่ 2 รองจากจีน และสิงคโปร์เท่านั้น[3] ในธุรกิจพลังงานและทรัพยากรธรรมชาติ สินค้าเกษตร เครื่องดื่ม และธุรกิจการแพทย์ เป็นต้น (ศูนย์ข้อมูลธุรกิจไทยในเมียนมา, ม.ป.ป.)  ดังนั้น การทำความคุ้นเคยและเข้าใจกับและติดตามการดำเนินการต่าง ๆ  MSDP จึงไม่ใช่เรื่องเสียหาย แต่อาจทำให้เห็นช่องทางของการลงทุนใหม่ ๆ ของ ไทยในเมียนมามากขึ้น และอาจเป็นแรงผลักดันให้ประเทศไทยต้องเร่งพัฒนาภายในด้านระบบขนส่งโลจิสติกส์และพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานให้ดียิ่งขึ้นเพื่อรักษาฐานกำลังการผลิต และยังคงสถานะของการเป็นส่วนหนึ่งของห่วงโซ่อุปทานที่มีความสำคัญในภูมิภาคนี้ต่อไป

***********



*ข้าราชการในโครงการพัฒนานักบริหารการเปลี่ยนแปลงรุ่นใหม่ รุ่นที่ 12 สำนักงาน ก.พ.ร. ปฏิบัติราชการ ณ สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงย่างกุ้ง ประเทศเมียนมา

[1] Project Bank ในที่นี้ไม่ใช่ธนาคารแต่เป็นคลังข้อมูลโครงการที่สอดคล้องกับ MSDP
[2] DACU เป็นหน่วยงานซึ่งจะทำหน้าที่หน้าที่ประสานระหว่างรัฐบาลเมียนมาและผู้ให้ทุนโครงการเพื่อการพัฒนาต่าง ๆ เพื่อให้มั่นใจว่าโครงการเพื่อการพัฒนาเหล่านั้นนั้นสอดคล้องกับมิติที่เมียนมาให้ความสำคัญ และกำหนดนโยบายเกี่ยวกับความร่วมมือเพื่อการพัฒนาด้วย
[3] โปรดดูข้อมูลของ Directorate of Investment and Company Administration (DICA) ที่เป็นหน่วยงานที่สนับสนุนและส่งเสริมการลงทุนของเมียนมา https://www.dica.gov.mm/sites/dica.gov.mm/files/document-files/country123_0.pdf

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น